Gebelikte İkinci 3 Ay Şikayetleri

İKİNCİ ÜÇ AYLIK DÖNEMDE SIK GÖRÜLEN ŞİKAYETLER

Hamileliğinizin ikinci üç aylık döneminde rahminizin hızlı genişlediğini fark edeceksiniz. 27. haftanın sonlarında bebeğiniz 12. haftadakinden 4 kat daha büyük olacaktır. Rahim büyürken, karın içerisindeki diğer organlar normal yerlerinden biraz itilirler. Bu nedenle bu organları tutan kas ve liflerde gerilme olur. Bebeğin hızlı büyümesi ve organların gerilmesi anne adayını rahatsız edebilir. Bu dönemde görülen ağrı ve yanmaların esas nedeni rahim ağırlığı ve genişliğindeki artış ve gebelik hormonlarıdır.

SIRT AĞRISI

Gebelik sırasında kalça bölgenizdeki kemiklerin arasındaki eklemler yumuşayıp gevşerler. Bunlar doğum sırasında bebeğin bu bölgeden geçebilmesi için bir hazırlıktır. Bu dönemde, rahmin içindeki bebekle beraber ağırlığı artar ve ağırlık merkezinizin yeri değişir. Bunun sonucu olarak zamanla ve belki hiç farkında olmadan, vücut duruş şekliniz (postürünüz) ve yürüme şekliniz değişir. Ağırlık merkezindeki değişiklikleri kompanze etmek için yapılan bu değişiklikler sırt ağrılarına neden olur. Sırt ağrısına neden olan bir başka faktörde karın bölgesindeki kasların hafif de olsa ayrılmasıdır.

Sırt ağrıları için öneriler:

• Sırt ağrılarınızı azaltmak için, oturmanıza, kalkmanıza ve yürümenize dikkat etmelisiniz.
• Doğru duruş egzersizleri yapın, omuzlarınız geride durun.
• Uzun süre ayakta kalacaksanız, bir ayağınızı yerden fazla yüksekte olmayan bir iskemleye dayayın.
• Bacaklarınız hafif yukarda oturun ve bacak bacak üstüne atmayın.
• Ağırlıkları doğru kaldırın. Düzlerinizin üzerine oturun ve ağırlığı beliniz dik olacak şekilde kalçanızı (sırtınızı değil) yukarı kaldın.
• Ani yakalama hareketleri yapmayın veya kolunuzu aniden başınızın üstüne kaldırmayın.
• Yatarken veya dinlenirken dizleriniz ve kalçalarınız kıvrılı şekilde, bir tarafa bakacak şekilde yatın. Dizleriniz arasına ve karnınızın altına minder yerleştirin. Bu pozisyon alt sırt bölgesindeki basıncı ortadan kaldıracaktır.
• Karın bölgenizdeki kasları güçlendirmek için yapılan egzersizler sırt ağrısının azalmasına yardımcı olacaktır.

KARIN AĞRILARI

Gebeliğin ikinci döneminde alt karın bölgesindeki ağrıları nedeni genişleyen rahmin çevresindeki kasların ve liflerin gerilmesidir. Bu nedenle karın bölgesindeki ağrı bebeğiniz için tehdit oluşturmasa da sizi rahatsız edebilir. Bu durumun en önemli yanı nadir de olsa bazı hastalarda görülen rahim ağzı yetmezliğinin bu haftalarda ortaya çıkmasıdır. Bu nedenle ağrılarınız dinlenmekle geçmiyor ise yada artmış vajinal akıntı eşlik ediyorsa doktorunuza danışmanız yerinde olacaktır. Bazı durumlarda örneğin daha önceden karın bölgesine ameliyat uygulanan hastalarda ağrının nedeni burada oluşabilecek yapışıklıkların gerilmesi olabilir. Gebelik sırasında appendisit yada safra taşı ağrısı yaşanabilir. O nedenle ağrınıza ateş, bulantı kusma eşlik ediyorsa hemen doktorunuzu aramanız uygun olacaktır. Gebeliğinizin bu döneminde oluşan karın ağrıları için dinlenme ve uzanma yararlıdır. Bazen az sıcak banyolar gevşemeyi arttırıp sizi rahatlatabilir. Ağrınız sürekli ise doktorunuza danışınız.

BACAK KRAMPLARI

 Bacaklarda diz altında arka adalelerde 3.aydan sonra sık görülür. Genellikle geceleri, sabaha karşı bir gerinme hareketini takiben oluşur ve bazen uykudan uyandıracak kadar şiddetli olabilir. Ağrısı bazı hastalarda gün boyu devam edebilir. Bacak kramplarının kesin nedeni belli değildir. Ancak kalsiyum alımındaki yetersizlik, uzun süre oturma ya da ayakta kalma, yorgunluk veya büyüyen rahmin sinirler üzerine yaptığı basınç ağrıya ve kramplara neden olabilir.

Bacak kramplarını rahatlatan öneriler:

• Bacak krampları sizi rahatsız ederse, kalça kaslarınızı gerici egzersizler yapın.
• Uzun süre oturmaktan veya uzun süre yürümekten kaçının.
• Gün içinde bir iki kez ayaklarınızı kalp seviyesinden yukarı kaldırıp dinlenin.
• Eğer kramp girerse, dizinizi gererek ayağınızı hafifçe yukarı kaldırın.
• O bölgeye sıcak uygulamalar rahatlatıcı olabilir.
• Özellikle varisli hastalarda varis çorapları kullanmak krampları azaltabilir.

MİDE YANMALARI 

Mide yanmasının sebebi, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Bu durum oluştuğunda mide asidi yemek borusunu tahriş eder. Gebelikte mide yanmasına neden olan pek çok durum vardır. En önemli neden midenin hareketlerinin yavaşlaması, mide boşalma zamanının uzamasıdır. Yediğiniz yemekler saatlerce midenizde kalabilir. Bu durum hazımsızlığa ve şişkinliğe neden olur. Ayrıca bebeğiniz büyüdükçe midenize baskı oluşturur. Sonuçta hem hareketi yavaşlayan hemde sıkışan midede şişkinlik ve asidin yemek borusuna kaçması ile yanmalar oluşur.

Mide yanmasına öneriler: 

• İlk üç aylık dönemde bulantı-kusmayı önlemek için yaptığınız şeyler mide yanmanızı da azaltacaktır. Örneğin sık ve küçük öğünler halinde yemek yemek gibi.
• Mide yanmanızı arttıran hareketler ve pozisyonlardan kaçının ( ani öne eğilmek gibi ).
• Bir ağırlığı kaldırırken dizlerinizin üstüne çökün.
• Özellikle yemekten hemen sonra sırt üstü yatmayın. Kendinizi minderle destekleyin.
• Akşamları geç saatlerde ağır yemeklerden kaçının.
• Yağlı ve baharatlı gıdalardan ve özellikle kızartma türü yiyeceklerden uzak durun. Fazla miktarda çay, kahve ve çikolatadan kaçının.
• Bütün bu önerilere rağmen mide yanmalarınız sizi rahatsız ediyorsa doktorunuz size antiasit şuruplar verecektir. Anti asit ilaçları doktorunuza danışmadan almayın çünkü bazı antiasitler ödem yapabilir. Ayrıca antiasitlerin demir emilimini azaltma gibi bir yan etkisi söz konusudur. Bu durum özellikle kansızlığı olan gebelerde önemlidir.

GEBELİKTE CİLT DEĞİŞİKLİKLERİ

Cilt Kararması

Gebelik sırasında vücudunuzda görev yapan hormonlar cildinizde belirli değişikliklere neden olur. Bunların en sık görüleni kadınların yaklaşık %90nında görülen cilt kararmasıdır. Bu belirti esmer kadınlarda daha belirgindir. Gerçek nedeni belli değildir fakat artmış estrojen hormonu bununla ilgili olabilir. Gebelik sırasında cilt kararması; göğüs uçları, kasık bölgesi ve göbek çevresinde belirgindir. Ayrıca koltuk altları ve kalçaların iç tarafında da belirgin olabilir. Bazı gebelerde yüzde de hafif cilt kararması görülür.

Cilt kararmasında öneriler:

Gebelik sırasında cilt kararması güneş ışığı veya diğer ultraviole ışıklarla (solaryum) daha da kötüleşebilir. Bu durumda fazla güneşe maruz kalmayın. Dışarda olduğunuz zaman vücudunuzu en az 15 koruma faktörlü güneş kremleri kullanın. Hava güneşli de olsa bulutlu da olsa her zaman zararlı güneş ışınlarının vücudunuza gelebileceğinizi unutmayın.

Cilt kararması doğumdan sonra aylar içerisinde kaybolur.

Diğer cilt değişiklikleri

 Aşağıda yazılı olanlar doğumdan sonra sıklıkla kaybolan cilt değişiklikleridir.

• Gebelik sırasında görülen avuç içi kızarıklığı ile avuç içi ve ayak tabanı kaşıntısı nemlendirici kremler kullanılarak azaltılabilir.
• Benlerin sayısı çok artabilir fakat gebelik sırasında oluşanlar cilt kanserinde oluşanların tipinde değildir (emin olmak için doktorunuza gösteriniz)
• Tırnaklar kırılgan ve yumuşak olabilir. Oje kullanmak bu durumu daha da kötüleştirebilir. Elleriniz gibi tırnaklarınızı da losyonla nemlendirin ve deterjan ile çalışırken kesinlikle eldiven giyin.

Karın Derisi Çatlakları

Gebeliğin 5. ayından itibaren karın derisinde kırmızı renkli çatlaklar (stria) oluşabilir. İkiz gebeliklerde, aşırı kilo alanlarda, bebeğinde su fazlalığı olanlarda, vücudunun başka yerlerinde de çatlaklar olanlarda daha fazla görülür. Bazı gebelerde hiç oluşmayabilir. Karın derisi çatlakları gebelikten sonra kaybolan değişikliklerden değildir. Ancak rengi kırmızıdan sedef rengine döner. Karın derisi çatlakları için basit tedbirler yada daha profesyonel kremler kullanılabilir. Badem yağları, kakao yağı en çok kullanılan basit tedbirlerdir. Daha profesyonel ürünler kozmetik firmaları tarafından piyasaya sürülen (lierac>phytolastıl gel, bonal krem, mustela gibi) markalar vardır. Bu kremler gebeliğin 4.ayından itibaren düzenli olarak karın bölgesine sürüldüklerinde çatlak oluşumunu azaltmada yarar sağlayabilirler. Ancak hiç faydası da olmayabilir.

KABIZLIK

Kabızlık gebelikte sık görülen ve rahatsızlık veren durumlardan biridir. Kabızlığın nedeni sindirim sisteminin genel olarak yavaşlaması ve büyüyen rahmin alt bağırsaklara yaptığı baskıdır. Gebelik sırasında verilen demir hapları da kabızlığa neden olabilir. Kabızlık karın ağrılarına, şişkinliğe ve gebeliğin son dönemlerinde hemoroid (basur) oluşumuna neden olabilir.

Kabızlık için öneriler:

• Bu problemle baş etmenin en önemli yolu diyetinizi düzenlemektir.
• Liften zengin yiyecekler ve fazla sıvı alma kabızlığı önler veya hafifletirler. Her türlü çiğ sebze, meyve ve her türlü pişmiş et yemeğini yiyebilirsiniz.
• Meyve ve sebzeler ihtiyacınız olan lifi almanızı sağlar.
• Meyve suları da kabızlığı azaltırlar. Kuru kayısı, kuru erik, kuru incir kompostoları içebilirsiniz.
• Sabah kahvaltısından önce bir bardak şekerli ılık su (bir çay kaşığı yağ ilavesi ile) içiniz.
• Yaptığınız egzersizi de arttırmanız barsak hareketlerinizi hızlandırabilir.
• Günlük yürüyüşlerinizi biraz arttırmanız da probleme yardımcı olabilir.
• Bu dönemde de doktorunuza danışmadan muhsil ya da benzeri ilaçlar almayınız.

ANEMİ (KANSIZLIK )

Bebeğin gebelik sırasında artan ihtiyaçları vücudunuzun demir gereksinimini fazlalaştırır. Demir, alyuvarların dolayısıyla kan yapımındaki en önemli elementtir. Gebelik öncesinde günlük demir ihtiyacınız 15mg kadarken gebelik sırasında bu ihtiyaç iki katına çıkar. Gebelikte günlük 30mg demir gereklidir. Gebelikte kan hacminiz % 45 oranında artar. Vücudunuzda yeterince demir yoksa alyuvar üretiminde yetersizlik olur ve sonucunda anemi gelişir. Bu artmış demir ihtiyacını depolarınızı kullanarak (eğer varsa) ve alımı arttırarak karşılarsınız. Ancak demir gıdalarla yeterince alınamaz. Çünkü doğada gıdaların içinde bulunan demirin çoğu kana karışacak özellikte değildir. Gebe kadınlarda anemi yorgunluk ve güçsüzlük, solukluk, nefesten kesilme, çarpıntı, sersemlik ve baş dönmesi gibi bulgulara neden olur. Anemik gebe kadınlar mikroplara karşıda daha zayıftırlar.

Anemi ( kansızlık ) durumunda öneriler:

Aneminin tek tedavisi demir almaktır. Bu nedenle gebeliğin 2idöneminden itibaren her gebe kadın demir desteğini ilaç olarak almalıdır.

VAJİNAL AKINTI VE İNFEKSİYONLAR

Birçok kadının gebelik sırasında vajinal akıntıları artmaktadır. Bunun sebebi üreme organlarındaki bezlerden salgılanan hormonların etkisiyle rahim ağzı mukus üretiminin artmasıdır. Gebe kadınlarda görülen normal vajinal akıntı, beyaz renktedir ve ince kıvamdadır. Hafif bir kokusu olabilir. Koku ped kullanımı, spor, terleme, sentetik çamaşır kullanma ile artabilir. Vajinadaki yüksek asit ortam nedeniyle potansiyel olarak zararlı bakterilerin üremesine izin vermez.

Normalde vajinada denge halinde pek çok mikro organizma yaşamaktadır. Bu denge; stres, hastalık, vajinaya tatbik edilen duş, antibiyotik gibi ilaçlar veya gebelik hormonları ile bozulduğunda, bir mikroorganizma diğerlerinden daha hızlı çoğalır ve vajinal infeksiyona neden olur. Yeşil ve sarı renkte genelde hep kokulu bir akıntınız varsa ve kasık bölgeniz kızarmış ve kaşınıyorsa vajinal infeksiyon olma olasılığı yüksektir.

Ne yapılabilir?

• Vajina ve kasık bölgenizi mümkün olduğunca temiz ve kuru tutun. Vajinanın içini sabunla yıkamak oradaki asit dengesini bozacağından mantar infeksiyonu riskini arttırır.
• Rahat ve bol giysiler giyin ve sentetik giysiler giymekten kaçının.
• Pamuklu iç çamaşırlarını tercih edin.
• Vajina infeksiyonuna yakalanırsanız, doktorunuza eşinizin de tedavi olup olmayacağını sorun.

DİŞ ETLERİNİN VE BURNUN KANAMASI

Vücudunuzdaki diğer mukoz membranlar gibi diş etlerinize de gebelik sırasında fazla kan akımı olmaktadır. Bunun sonucundadiş etleriniz şişer ve her fırçalamada kanama eğilimi olabilir. Ağrı ve kızarıklık gelişmediği sürece endişelenecek bir durum yoktur.

Normal dönemde olduğu gibi gebelik sırasında da diş bakımınızı ihmal etmeyin. Rutin diş grafileri sıklıkla gebelik sonrasına ertelenmesine rağmen, günde en az iki kez diş fırçalama, diş aralarını temizleme ve düzenli diş muayeneleri önerilir. Dişlerin temizlenmesi plak oluşumunu engeller. Dişlerin temizlenmemesi kanamayı daha da şiddetlendirilebilir.

Burun kanaması, mukoz membranlara artmış kan akımı sonucudur. Bu değişiklik rahatsız edici ölçüde değilse sizin ve bebeğinizin sağlığına zarar vermez.

Bol bol sıvı alın. Burun sekresyonlarını yumuşatmak için evinizde nemlendirici bulundurun ve tahrişi önlemek için burnunuzu çok yavaş temizleyin. Burun kanamasını durdurmak için oturun ya da ayağa kalkın fakat yatmayın veya başınızı arkaya atmayın. Burun deliklerinizi birkaç dakika sıkıp tekrar bırakın. Bunu birkaç defa uygulayın durmazsa doktorunuza danışın.